به گزارش لایوساینس اکنون پژوهشگران کلماتی مانند mother (مادر)، to pull (کشیدن) و man (مرد) را در این زبان بازسازی کنند که بوسیله انسان‌های شکارچی-گردآور باستانی احتمالا در ناحیه‌ای مانند قفقاز به کار می‌رفت.
این فهرست کلمات که در شماره 6 مه جورنال "پیشرفت‌های آکادمی ملی علوم" آمریکا منتشر شده است، می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا تاریخ مهاجرت‌های باستانی و تماس میان فرهنگ‌های پیش‌باستانی را دوباره ردیابی کنند.
مارک پاگل، زیست‌شناس تکاملی در دانشگاه ردینگ در بریتانیا،یکی از این پژوهشگران، می گوید: "ما می‌توانیم پژواک‌های این زبان را تا 15000 سال پیش تا زمانی که حدود پایان آخرین عصر یخبندن است دنبال کنیم."
برج بابل
ایده زبان جهانی انسان دست کم تا روایتی انجیلی سابقه دارد که در آن به دورانی اشاره می‌شود که انسان‌ها با زبانی مشترک سخن می‌گفتند، اما به علت تلاش‌شان برای ساختن برج بابل برای دستیابی به عرش به مجازات ناتوانی در درک دوسویه زبان‌های یکدیگر گرفتار شدند.
البته همه زبان‌شناس‌ها ایده منشا مشترک واحد زبان‌ها را نمی‌پذیرند، و تلاش برای بازسازی این زبان ناممکن به نظر می‌رسید. اغلب پژوهشگران تصور می‌کردند که ریشه‌های یک زبان را فقط می‌توان تا 3 تا 4 هزار سال پیش دنبال کرد(با این وجود پژوهشگران اخیرا اعلام کرده بوند که ریشه‌های یک زبان مادری مشترک را برای بسیاری از زبان‌های اوراسیایی را تا 8 تا 9 هزار سال در آناتولی، شبه‌جزیره‌ای در جنوب غرب آسیا و اکنون بخشی از ترکیه، دنبال کرده‌اند).
اما برای پاگل این نظر مطرح بود آیا تکامل زبانی مانند تکامل زیستی پیشرفت می‌کند، یا نه. اگر چنین شباهتی موجود باشد، ضروری‌ترین کلمات، مانند کلماتی که به طور مکرر برای تعریف روابط اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند،بسیار آهسته‌تر تغییر پیدا می‌کنند.
پاگل و همکارانش برای دریافتن اینکه آیا می توانند این کلمات باستانی را کشف کنند،در یک بررسی قبلی به ردیابی سرعت تغییرات کلمات در زبان‌های مدرن پرداخته بودند. آنها پایدارترین کلمات را شناسایی کرده بودند. آنها همچنین نقشه‌ای چگونگی ارتباط زبان‌های مدرن با یکدیگر ساخته بودند.
سپس آنها کلمات باستانی را بر اساس بسامد گرایش به تغییر در صداهای معین در این کلمات در زبان‌های متفاوت تعیین کردند- برای مثال "پ"ها (p) و "ف"ها (f) اغلب در طول زمان در بسیاری زبان‌ها تغییر می‌کنند، چنانکه برای مثال از "پاتر" (pater) در لاتین به کلمه جدیدتر "فادر" (father) ( هر دو در فارسی به معنای پدر) تغییر کرده‌اند.
این پژوهشگران توانستند پیش‌بینی کنند 23 کلمه شامل I (من)، ye (شما)، male (نر)، fire (آتش)، hand (دست) و to hear (شنیدن) در یک زبان نیاکانی مربوط به 15000 سال پیش چه صداهایی داشته‌اند.
به عبارت دیگر به گفته پاگل اگر انسان‌های امروزی می‌توانستند به نحوی با نیاکان عصر حجرشان مواجه شوند، می‌توانستند یک یا دو جمله بسیار ساده به هم بگویند و منظور هم را دریابند.
محدودیت‌های ردیابی زبان
متاسفانه این تکنیک زبانی ممکن است از لحاظ میزان توانایی‌اش در عقب رفتن در تاریخ به حد نهایی خود رسیده باشد.
پاگل می‌گوید: "رفتن به فراتر از این حد زمانی بسیار مشکل است، زیرا حتی این کلمات با تحول بسیار کند دیگر توانایی‌شان برای ردیابی را از دست می‌دهند."
ویلیام کرافت، زبان‌شناس تطبیقی در دانشگاه نیومکزیکو که در این تحقیق شرکت نداشته است، می‌گوید این تحقیق این امکان را مطرح می‌کند که پژوهشگران بتوانند با ترکیب کردن داده‌های به دست آمده از باستان‌شناسی و انسان‌شناسی "داستان پیش‌تاریخ انسانی را بازگو کنند."
کرافت می‌گوید: "این داستان تا به حال در حد معینی متوقف می‌شود زیرا اغلب زبان‌شناسان می‌گویند بیش از این حد نمی‌توان در زمان به عقب رفت. اما این یافته‌های جدید دال بر این است که می‌توان این رفتن به عقب در زمان را بیشتر ادامه داد."
